دانستنی هایی در رابطه با عکس های دندانپزشکی یا رادیوگرافی دندانی

رادیوگرافی اکلوزال Occlusal

این عکس در دندانپزشکی به صورت روتین استفاده نمی شود و معمولا فقط در موارد خاص و برای تشخیص برخی انواع شکستگی های فک، بررسی ضایعات فکی از جمله کیست ها و تومور ها، تشخیص دندان های اضافی و… به کار می رود. در این تصویر تمام دندان های بیمار و استخوان فک قابل رویت می باشد.

رادیوگرافی پانورامیک Panoramic یا سراسری یا OPG

این عکس همان عکس کلی و بزرگی است که همه ی دندان‌های فک بالا و پایین شما در آن دیده می‌شوند. این عکس برای بررسی نمای کلی هر دو فک یا برای تشخیص ضایعات فکی، بررسی وضعیت رویش دندان ها، دندان‎های عقل، دندان های نهفته، برای کاشت ایمپلنت، قبل از ارتودنسی و…  تجویز می شود. در این عکس تمامی دندان ها، استخوان هر دو فک، سینوس های ماگزیلا، کانال عصبی فک پایین، قسمتی از مفصل TMJ و… قابل بررسی هستند.

این مقاله را نیز حتما بخوانید : شایع ترین علت بوی بد دهان و راه کارهای رفع آن

از مزایای این رادیوگرافی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نشان دادن محدوده ی بزرگ تر
• اشعه ی کمتر به نسبت وسعت ناحیه ی ثبت شده در تصویر (اشعه ی لازم برای تهیه ی یک رادیوگرافی پانورامیک برابر با 4 عدد رادیوگرافی پری آپیکال می باشد در صورتی که وسعت محدوده ی ثبت شده بیشتر از 4 برابر رادیوگرافی پری آپیکال است.)
• آسان بودن تهیه ی آن و در نتیجه پذیرش راحت تر از طرف بیماران
• قابلیت استفاده برای بیمارانی که در باز کردن دهان خود محدودیت دارند.

البته باید بدانید که دقت و وضوح کمتر تصویر و تغییرات ابعادی از معایب این رادیوگرافی می باشد و بنابراین دندانپزشک شما ممکن است برای بررسی دقیق تر رادیوگرافی های مکمل برای شما تجویز کند. به عنوان مثال این رادیوگرافی برای تشخیص پوسیدگی های جزئی چندان مناسب نمی باشد.

توموگرافی سه بعدی یا CBCT (مخفف Cone Beam Computed Tomography)

تصویر توموگرافی، یک لایه خاص یا اسلایس از دهان را با  پنهان کردن سایر لایه ‌ها نشان می‌دهد. این نوع تصویر برداری برای بررسی ساختار هایی به کار می رود که دیدن آن‌ ها به دلیل وجود سایر ساختار های اطراف، در رادیوگرافی های معمولی دشوار می باشد.

این تصاویر معمولا توسط متخصصین جراحی فک و صورت و پیش از کارهای تخصصی مثل کاشت ایمپلنت و سایر جراحی های فکی درخواست می شوند.

رادیوگرافی لترال سفالوگرام Lateral Cephalogram

این تصاویر معمولا توسط متخصصین ارتودنسی و پیش از شروع درمان ارتودنسی با هدف بررسی  الگوی رشدی و مسیر رشد فک و صورت و جمجمه و الگوی صورت درخواست می شوند.

محل تهیه و روش انجام هر کدام از تصویربرداری های دندانی

معمولا دستگاه رادیوگرافی تک دندان که برای تهیه ی عکس های پری آپیکال و بایت وینگ استفاده می شود در تمامی مطب ها وجود دارد و شما برای تهیه ی عکس های تک دندان نیاز به مراجعه به مراکز دیگر ندارید. معمولا بیمار در حالی که روی یونیت دندانپزشکی نشسته است، فیلم مخصوص را که دندانپزشک داخل دهان و روی دندان مورد تنظیم کرده است با انگشت خود نگه می دارد. سپس دوربین مخصوصی با زاویه ی خاص روی صورت بیمار قرار می گیرد. با شنیدن صدای بوق دستگاه اشعه تابانده شده است و سر انجام بعد از چند دقیقه، عکس آماده می شود.

اما سایر رادیوگرافی های گفته شده را حتما باید در مراکز مجهز به انواع دستگاه ‌های رادیوگرافی و تحت نظر تکنسین های حرفه ای تهیه نمود مثل OPG و CBCT و…

در طول عکس برداری OPG از شما خواسته می شود که در مقابل دستگاه مخصوص بایستید و چانه ی خود را روی یک دسته ی پلاستیکی قرار دهید. برای اطمینان از این که سر شما در طول تصویربرداری ثابت باقی می‌ماند، باید یک زبانه را به آرامی بین دندان‌هایتان نگه دارید. سپس بخشی از دستگاه اطراف سر شما خواهد چرخید و تصویربرداری انجام می‌شود.

این محصول را حتما ببینید : آموزش جامع دستیار دندانپزشک – در خانه بیاموزید

نکات قبل از تهیه ی رادیوگرافی دندانی

• اگر قبلا رادیوگرافی دندانی تهیه نموده اید حتما آن را نزد خود ببرید، ممکن است عکس قبلی شما برای دندانپزشک قابل استناد باشد (البته این موضوع بستگی به فاصله ی زمانی تهیه ی عکس دارد) و یا این که مقایسه ی عکس قبلی شما با عکس جدید برای دندانپزشکتان کمک کننده باشد.
• در صورتی که باردار هستید، یا احتمال می‎دهید باردار باشید، حتما دندانپزشک خود را در جریانبگذارید.
• در صورتی که به دلیل مشکلات سلامتی یا هر دلیلی بیش از چند دقیقه سر پا ایستادن برایتان مشکل باشد نیز بهتر است دندانپزشک یا رادیولوژیست را از وضعیت خود مطلع نمایید.
• برای تهیه ی عکس های روتین تک دندان در مطب رعایت نکته خاصی غیر از پوشیدن کاور سربی نیاز نیست.
• اما برای رادیوگرافی OPG معمولا قبل از تهیه ی رادیوگرافی از شما خواسته می شود تا هرگونه وسایل فلزی از جمله عینک، گوشواره، گردنبند، گیره ی سر و در صورت وجود پروتز دندانی خود را در بیاورید. این موارد در روند تهیه ی عکس مشکل ایجاد می کنند.

آیا تهیه ی تصاویر اشعه ایکس دندانی خطر یا ضرری دارد؟

تهیه ی تصاویر اشعه ایکس دندانی یک پروسه ی کاملا بدون درد بوده و در حدود چند دقیقه زمان می برد.

در تصویربرداری از دندان ها از اشعه ی ایکس استفاده می شود که تابش این اشعه به مقدار زیاد و طولانی مدت برای بدن انسان مضر است. اما در تهیه ی عکس های دندانی مقدار تابش این اشعه بسیار ناچیز و مدت زمان آن نیز بسیار کوتاه می باشد. اما با این حال برای جلوگیری از اثرات سوء احتمالی از روپوش یا پیشبند سربی در هنگام تهیه عکس استفاده می شود. به این ترتیب حتی احتمال کمترین خطر نیز از بین می رود. بر اساس مطالعات انجام شده OPG یکی از تصویربرداری هایی است که در آن از کم ترین میزان اشعه استفاده می‌شود. اگرچه دستگاه اشعه ایکس بسیار بزرگ به نظر می‌رسد، اما خود اشعه ایکس از یک مخروط کوچک بیرون می‌آید. این مخروط ناحیه ی تابش اشعه را به مساحتی کمتر از دایره‌ای به قطر ۷ سانتی متر محدود می‌کند.

اگرچه به بانوان باردار توصیه می شود تا حدامکان در طول بارداری رادیوگرافی نگیرند، اما در موارد ضروری (مثل عفونت یا دردهای شدید)  با مشورت پزشک متخصص زنان زایمان، آن ها نیز می توانند به تعداد محدود رادیوگرافی تک دندان تهیه کنند.

پایان مقاله | ممنونیم که این مقاله را از وب سایت دنتال مد مطالعه کردید.