فرنوم Frenum چیست؟
فرنوم Frenum یک نوار نازک از بافت نرم است که از لثه تا مخاط لب ها (فرنوم لیبیال) یا مخاط گونه (فرنوم باکال) کشیده شده است. همچنین فرنوم لینگوال یا زبانی سطح زیری زبان را به کف دهان متصل می کند. بعضی فرنوم ها در برخی افراد ممکن است به طور کاملا واضح وجود نداشته باشند.
بعبارت ساده تر؛ فرنوم (یا فرنولوم) یک بافت نازک است که دو ساختار بدن را به هم متصل می‌کند. فرنوم‌ها در قسمت‌های مختلفی از بدن وجود دارند، از جمله در ناحیه تناسلی، دستگاه گوارش و مغز. همچنین در دهان شما نیز فرنوم‌هایی وجود دارند و ممکن است هر زمان که دندان‌های خود را مسواک می‌زنید یا در مقابل آینه لبخند می‌زنید، متوجه آن‌ها شوید.
وظیفه فرنوم چیست؟
هدف اصلی فرنوم ها در دهان تثبیت و حمایت از لب ها و زبان است. بدون وجود فرنوم ها، انجام کارهای روزمره مانند جویدن و صحبت کردن دشوار می‌شد.
اگر فرنوم تحریک یا آسیب ببیند، ممکن است در آن ناحیه درد و تورم ایجاد شود. این مشکل شایع معمولاً به طور خود به خود برطرف می‌شود.
برخی از افراد با فرنومی به دنیا می‌آیند که بسیار ضخیم است یا به‌طور غیر طبیعی متصل شده است. اگر فرنوم بیش از حد بالا یا پایین متصل شود، می‌تواند در عملکرد صحیح مانند جویدن، صحبت کردن و حتی مسواک زدن اختلال ایجاد کند.
این مقاله را نیز حتما بخوانید : آشنایی با برخی اصطلاحات آناتومیک مهم در ارتباط با دندان
در برخی افراد فرنوم لینگوال از حد نرمال کوتاه تر بوده و باعث محدودیت در حرکات زبان می شود. این حالت که اصطلاحا به آن “زبان بسته” یا Tongue Tie گفته می شود، می تواند علاوه بر ایجاد اختلال در تکلم، باعث دشوار شدن برخی فرایندهای درمانی از جمله قالب گیری و تهیه ی رادیوگرافی شود. در این موارد طی یک جراحی مختصر به نام لینگوال فرنکتومی Lingual Frenectomy اتصال فرنوم به طور کامل یا ناکامل بریده شده و زبان آزاد می شود.
فرنکتومی ممکن است برای سایر فرنوم هایی که دارای اتصال گسترش یافته هستند نیز انجام شود.
اختلالات مرتبط با فرنوم های دهانی
دندانپزشکان به طور معمول شرایط زیر را که به فرنوم ها مرتبط هستند، درمان می‌کنند:
پارگی فرنوم
فرنوم ها ممکن است در اثر ضربه یا گیر کردن پاره شوند. این پارگی می‌تواند پس از یک آسیب ورزشی یا تصادف خودرو اتفاق بیفتد. همچنین می‌تواند به دلیل فعالیت‌هایی مانند غذا خوردن، بوسیدن یا استفاده از بریس ها braces رخ دهد.
نکته : بریس ها شامل سیم ها و براکت هایی هستند که در درمان های ارتودنسی به دندان‌ها متصل می‌شوند تا به تدریج دندان‌ها را به موقعیت صحیح خود هدایت کنند.
محدودیت حرکتی لب (Lip-tie)
هنگامی که فرنولوم لبی بیش از حد کوتاه است و حرکت لب را محدود می‌کند.
محدودیت حرکتی زبان (Tongue-tie) (Ankyloglossia)
همانطور که در بخش های بالا ذکر شد، اگر فرنولوم زبانی کوتاه باشد، می‌تواند حرکت زبان را محدود کند. این وضعیت می‌تواند منجر به مشکلات گفتاری در کودکان و چالش های شیردهی در نوزادان شود.
فاصله بین دندان ها Tooth gap
وقتی فرنولوم لبی بیش از حد ضخیم است، ممکن است دندان ها را از هم جدا کرده و ایجاد فاصله کند.
تحلیل لثه Gum recession
اگر فرنولوم لبی بسیار کوتاه باشد، ممکن است باعث تحلیل لثه ها شده و ریشه های دندان ها را در معرض دید قرار دهد.
این مقاله را نیز حتما بخوانید : معرفی انواع پروتزهای دندانی در دندانپزشکی و کاربرد آن ها
علائم شایع مشکلات فرنوم
شرایط ذکر شده ممکن است باعث علائم مختلفی شوند، از جمله:
- درد یا تورم در فرنوم
- دشواری در بلع
- مشکلات گفتاری
- خروپف
- تنفس دهانی
- مشکل در بیرون آوردن زبان
- ناهنجاری های رشد دهان (مانند مال اکلوژن، دندان های نامنظم یا فک های بدشکل).
روش های درمانی
دو روش درمانی اصلی برای اکثر مشکلات فرنوم وجود دارد:
- فرنوتومی Frenotomy: شامل بریدن و جابجا کردن فرنوم آسیب‌دیده است.
- فرنکتومی Frenectomy: شامل حذف کامل فرنوم آسیب دیده است.
هر دو روش با هدف توقف یا معکوس کردن علائم ناخواسته ناشی از فرنومی که بیش از حد کوتاه، ضخیم یا به طور غیرطبیعی متصل شده است انجام می‌شوند.
در برخی موارد، ممکن است نیاز به روش های اضافی باشد. اگر فرنوم باعث تحلیل لثه ها شود، جراح ممکن است نیاز به برداشتن فرنوم و قرار دادن پیوند لثه برای جایگزینی بافت از دست‌رفته داشته باشد.
مراقبت
بهترین راه برای سالم نگه داشتن فرنوم ها رعایت بهداشت دهان و دندان است. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم به کاهش باکتری های مضر که ممکن است باعث التهاب بافت ها شوند، کمک می‌کند.
با این حال، به یاد داشته باشید که حتی با رعایت دقیق بهداشت، فرنومی که به طور غیرطبیعی متصل است، اصلاح نمی‌شود. اگر متوجه علائم یا مشکلاتی شدید، با دندانپزشک خود مشورت کنید. ممکن است نیاز به فرنکتومی داشته باشید.
