آشنایی با انواع هندپیس های پرکاربرد دندانپزشکی برای دستیار دندانپزشک به همراه ویدئوی آموزشی نحوه نصب بر روی یونیت و نصب و خارج کردن فرز
ابزارهای ماشینی در دندانپزشکی یا همان هندپیس ها (Handpiece) ابزارهایی هستند که اغلب با وصل شدن به شلنگ های مخصوص روی یونیت دندانپزشکی قابل استفاده بوده و با نیروی فشار هوا کار می کنند. هندپیس ها شامل انواع توربین ها، انواع آنگل ها، هندپیس جرم گیری، هندپیس های جراحی و… می باشند. عموم مردم این ابزارها را با نام دریل های دندانپزشکی می شناسند.
یک ابزار چرخنده کوچک (مانند انواع فرزها، دیسک ها، مولت های پرداخت و…) در محل مخصوص روی هندپیس نصب شده و هندپیس به شلنگ مخصوص روی یونیت متصل میشود. با فشار دادن روی پدال پایی یونیت، هندپیس شروع به کار می کند. روی هر نوع از هندپیس، انواع فرز یا سری مخصوص خود نصب می شود.
یک دستیار دندانپزشک باید قبل از شروع درمان هندپیس های مورد نیاز را آماده و به یونیت متصل نموده و همچنین فرزهای مناسب را روی آن ها نصب نماید. بنابراین شناخت انواع هندپیس ها، انواع اتصالات آن ها، آشنایی با نحوه ی اتصال به یونیت و نصب فرز یا سری بر روی هندپیس ها برای یک دستیار دندانپزشک از موارد ضروری می باشد.
در ادامه این مقاله شما با انواع هندپیس های پرکاربرد دندانپزشکی شامل سه هندپیس اصلی ، کاربرد هر یک، نحوه اتصال فرز مخصوص و همچنین نحوه ی اتصال آن ها به یونیت آشنا خواهید شد.
1- توربین دندانپزشکی Dental high speed handpiece (هندپیس با سرعت بالا)
توربین را می توان پرکاربردترین هندپیس در دندانپزشکی دانست. این وسیله برای اعمال متنوعی به کار می رود از جمله تراش و برداشت پوسیدگی ها، فرم دادن حفره های تراش دندانی، تراش دندان ها برای انواع درمان های پروتزی (مثل روکش، لمینت و…)، پالیش و پرداخت ترمیم ها، برداشتن و خالی کردن پرکردگی های قبلی و…
همانطور که گفته شد یک ابزار چرخنده کوچک (به نام فرز) در محل مخصوص روی توربین نصب شده و توربین به شلنگ مخصوص روی یونیت متصل می شود. با فشار دادن روی پدال پایی یونیت، توربین با نیروی فشار هوا که توسط یونیت تامین می شود، شروع به کار می کند و با سرعت بسیار بالا (حدود 450000 دور در دقیقه) وسیله ی چرخشی (فرز) را می چرخاند که به این ترتیب تراش دندان ممکن می شود.
از آن جا که سرعت چرخش فرز بسیار زیاد بوده و حین تراش دندان، نیروی اصطکاک و در نتیجه گرمای بسیار زیادی تولید می شود، برای جلوگیری از آسیب دندان و همچنین عدم سوختن خود فرز، توربین ها مجهز به سیستمی هستند که حین کار و تراش، آب را با فشار از سوراخ هایی در مجاورت محل قرارگیری فرز به بیرون اسپری کرده و به عنوان خنک کننده عمل می نماید. همچنین جریان آب به شسته شدن ذرات از محل تراش و دید بهتر کمک می کند.
توربین ها از نظر نوع محل اتصال به شلنگ یونیت به دو دسته ی دو سوراخه و چهارسوراخه تقسیم می شوند. انتهای توربین و محلی که به شلنگ یونیت وصل می شود می تواند به اشکال زیر باشد:
چهارسوراخه – دو سوراخه
بسته به نوع اتصال شلنگ یونیت که چهارسوراخه باشد و یا دوسوراخه، باید نوع مناسبی از توربین تهیه و به آن متصل نمود.
شما می توانید نحوه اتصال این هندپیس روی یونیت و نیز چگونگی نصب فرز روی آن را در ویدئوی انتهای مقاله مشاهده کنید.
2- آنگل Dental Low speed handpiece (هندپیس با سرعت پایین)
آنگل (هر دو حرف ̎ن̎ و ̎گ ̎ را ساکن بخوانید.) یکی دیگر از هندپیس های پرکاربرد دندانپزشکی است که می تواند برای اعمال مختلفی از جمله مراحل نهایی برداشت پوسیدگی ها، بروساژ و پروفیلاکسی در جرمگیری، پرداخت و پالیش ترمیم ها و… به کار رود.
همانند توربین برای این وسیله نیز یک ابزار چرخنده کوچک (مانند فرزهای مخصوص آنگل، برس ها، مولت های پرداخت و…) در محل مخصوص روی آن نصب شده و هندپیس به شلنگ مخصوص روی یونیت متصل می شود. با فشار دادن روی پدال پایی یونیت، آنگل شروع به کار می کند و با سرعت پایین تری نسبت به توربین (حدود 25000 دور در دقیقه) وسیله ی چرخشی را می چرخاند. در حین کار با این هندپیس نیازی به خنک کننده و اسپری آب در محل نمی باشد.
آنگل برخلاف توربین، یک هندپیس یکپارچه نبوده و از دو قسمت سرآنگل و ایرموتور (Air motor) تشکیل شده است که به هم متصل می شوند:
این هندپیس نیز، از نظر نوع محل اتصال به شلنگ یونیت دو نوع دو سوراخه و چهارسوراخه دارد. انتهای ایرموتورها (محلی که به شلنگ یونیت متصل می شود.) می تواند به اشکال زیر باشد:
نحوه اتصال سرآنگل به ایرموتور، نصب فرز بر روی آنگل و اتصال آن به یونیت در ویدئوی انتهای مقاله آموزش داده شده است.
3- هندپیس اولتراسونیک یا هندپیس جرم گیری
این هندپیس در واقع یک جریان الکتریکی با فرکانس بالا را تبدیل به ارتعاشات و ضربات مکانیکی می کند و در نتیجه لرزش هایی کوچک اما با سرعت بالا (29000 تا 40000 بار در ثانیه) ایجاد می کند که می تواند ذرات جرم دندانی را در هم شکسته و از سطح دندان جدا کند. در این هندپیس نیز از آب جهت کاهش حرارت ناشی از اصطکاک بین سر وسیله و دندان استفاده می شود. این هندپیس می تواند به صورت متصل به قسمت تابلت یونیت باشد (که در برخی از انواع یونیت ها وجود دارد.) و یا این که به صورت متصل بر روی دستگاه جرم گیری به عنوان یک دستگاه جدا در مطب وجود داشته باشد.
هندپیس جرم گیری
دستگاه جرم گیری یا کویترون
هندپیس جرم گیری متصل شونده روی یونیت
یک سرقلم مخصوص بر روی این هندپیس نصب می شود که به شکل زیر می باشد:
این سرقلم بر روی محل مخصوص روی هندپیس گذاشته شده و سپس به کمک آچار مخصوص در محل خود محکم می شود. شما می توانید نحوه استفاده از آچار مخصوص و نصب سرقلم روی این هندپیس را در ویدئوی پایان مقاله مشاهده کنید.
در این ویدئو سه هندپیس اصلی معرفی شده در بالا و نحوه ی اتصال به یونیت و نصب فرز یا سری بر روی آن ها آموزش داده شده است. این ویدئو بخشی از دوره جامع آموزش دستیار دندانپزشک می باشد که توسط گروه دنتال مد تهیه شده است. در این دوره شما هر آنچه که برای وارد شدن به این حرفه نیاز دارید خواهید آموخت.
این دوره شامل ویدئوهای آموزشی و فایل های pdf به صورت کاملا مصور با توضیحات کامل و واضح می باشد. علاوه بر این، 60 روز پشتیبانی رایگان از طریق واتساپ برای این دوره، این امکان را به شما می دهد که پاسخ سوالات خود را در رابطه با مطالب دوره از ما دریافت کنید.
آموزش های این دوره شامل آشنایی کامل با حرفه ی دستیار دندانپزشک و وظایف دستیار دندانپزشک، آموزش مراحل و روند و ابزارهای مورد نیاز در درمان های رایج دندانپزشکی، آشنایی با نحوه پذیرش بیماران و اطلاعات مربوط به تشکیل پرونده برای بیماران، آموزش انواع رادیوگرافی های دندانی، کاربرد و تهیه ی آن ها، آشنایی با بیش از 60 نوع ابزارو وسیله و همچنین کلیه تجهیزات موجود در مطب دندانپزشکی و نحوه کار با آن ها، آشنایی با انواع مواد مورد استفاده در دندانپزشکی و نحوه صحیح تهیه آن ها و… می باشد.